Afgekort: IBO. Ook: investeringsverdrag.
Een investeringsverdrag is een overeenkomst tussen twee of meerdere landen, bedoeld om investeerders rechtsbescherming te geven.
Kapitaalimporterende landen - vaak ontwikkelingslanden - hopen door een dergelijk verdrag af te sluiten aantrekkelijker te worden voor buitenlandse investeerders en op een toestroom van (financiële) middelen, terwijl de investeerder profiteert van een grotere bescherming van zijn economische belangen in de gaststaat; de investeerder wordt hierbij beschermd door diverse bepalingen van het investeringsverdrag.
De gedachte achter investeringsverdragen is op zich niet onlogisch: buitenlandse investeerders hebben - met name in ontwikkelingslanden - regelmatig te maken met de neiging van lokale overheden om op korte termijn geld te willen verdienen door regelgeving, belastingheffing, soms zelfs onteigening en ander voor buitenlandse investeerders nadelig beleid. Extra zekerheden kunnen dan geen kwaad.
Maar er is ook veel kritiek: de praktijk heeft ook geleerd dat multinationale ondernemingen grote schadevergoedingen eisten van buitenlandse overheden voor vermeende schade aan de winstgevendheid van hun investeringen. Dit alles op basis van investeringsbeschermingsovereenkomsten die zeer overdreven rechten en slechts zeer minimale plichten aan investeerders toekennen.
Nederland beschikt over één van de meest uitgebreide netwerken van bilaterale investeringsbeschermingsovereenkomsten ter wereld. In Nederland gevestigde multinationale ondernemingen - vaak brievenbusmaatschappijen - die investeren in het buitenland maken hiervan volop gebruik: grote schadevergoedingen zijn van buitenlandse overheden geëist voor vermeende schade aan de winstgevendheid van hun investeringen.
Regelmatig worden investeringsverdragen ook opgezegd door opkomende landen.
Zie ook: investering, multinational, International Centre for the Settlement of Investment Disputes. Vergelijk: belastingverdrag, handelsakkoord, vrijhandelsverdrag.
|
