Een abstract mensbeeld waarin de mens eerst en vooral een economisch wezen is, dat gedreven wordt door eigenbelang, zoals geld en welvaart.
De 'homo economicus' wordt door de economische wetenschap als hulpmiddel gebruikt, als vergaande vereenvoudiging, als 'model', om enig vat op de werkelijkheid te krijgen.
De homo economicus zou handelen volgens het economisch principe, dat wil zeggen dat hij er naar streeft met gegeven middelen een zo groot mogelijk resultaat te behalen.
Inhoudelijks lijkt dit op de term 'calculerende burger' in het Nederlands.
In het echte leven is de mens minder rationeel dan deze homo economicus; het gedrag wordt vaker bepaald door irrationele zaken als angst en hebzucht.
Voorbeeld
- 'Vergeet de homo economicus. Dat klassieke idee van de mens als rationeel en berekenend wezen is allang achterhaald. Toch associëren we de financiële markt nog steeds met objectiviteit en ratio. Maar mensen – zelfs beleggers in gestreken overhemden – zijn geen rekenmachines. Als we denken rationele afwegingen te maken, reageert ons brein vaak vooral op angst en beloning. Financiële keuzes komen eerder uit de onderbuik dan uit het hoofd.'
Bron: FD, column Brankele Frank - 07-05-2025.
- 'Volgens de economen voldoen de studenten niet meer aan het stereotype beeld van homo economicus, iemand met een op zichzelf gericht beeld die voornamelijk aandacht heeft voor meer geld en meer welvaart. .... Siegmann [Arjen Siegmann, hoogleraar financiële economie aan de VU, red.] wijst op een bredere trend onder de huidige generatie studenten. 'Die hebben echt geen zin om te gaan werken in een sector die de aarde slechter maakt.''
Bron: BNR - 02-03-2025.
- 'Amerikaan Richard Thaler wint Nobelprijs voor de Economie: 'De calculerende, rationele burger bestaat niet'. De 72-jarige Amerikaan Richard Thaler heeft de Nobelprijs voor de Economie gewonnen. Volgens Thaler bestaat de homo economicus of calculerende burger niet en laten mensen zich leiden door emoties en onderbuikgevoelens. Thaler is een bekende gedragseconoom en is verbonden aan de Booth School of Business van de University of Chicago.'
Bron: Volkskrant.nl - 09-10-2017.
- 'Mijn economiemuseum: de homo economicus - Bas Haring gaat de komende maanden zijn economiemuseum inrichten. Door naar de economie van alledag te kijken laat hij in deze aflevering zien dat de homo economicus een waardige plek in zijn museum verdient. Ondanks alle kritiek blijft dit schepsel een nuttige rol spelen als je de handelingen van de mens wilt begrijpen. Wanneer je weet wat mensen willen, weet wat ze proberen te vermijden, en ervan uitgaat dat ze het ene min of meer rationeel of systematisch afwegen tegen het andere, dan wordt het onbegrijpelijke begrijpelijk.
Bron: maandelijkse nieuwsbrief MeJudice - 06-05-2016.
Zie ook: economie, economisch principe, calculerende burger, the haves and the have nots, tragedy of the commons, links lullen, rechts zakken vullen, keeping up with the Joneses. Vergelijk: gedragseconomie, angst en hebzucht.
|
