Een regering of heerschappij van een beperkt aantal personen die behoren tot de bevoorrechte klasse, een heerschappij van een klein aantal mensen, de toeëigening van beschikkingsmacht door gekozen bestuurders.
De personen die deel uitmaken van de oligarchie kunnen zich al dan niet onderscheiden door een of meerdere kenmerken, zoals adel, roem, rijkdom, opleiding of zakelijke, religieuze, politieke of militaire controle.
Door de geschiedenis heen werden machtsstructuren die beschouwd werden als oligarchieën vaak gezien als dwingend en afhankelijk van publieke gehoorzaamheid of onderdrukking om te kunnen bestaan.
Ook in organisaties kan sprake zijn van een oligarchie. Onderzoek leert (Lipset c.s.) onder meer dat de neiging tot het vormen van een oligarchie toeneemt als organisaties groot en complex zijn en voor hun functioneren sterk afhankelijk zijn van een bureaucratisch apparaat.
Bestaande organisaties kunnen een oligarchisch karakter krijgen; de tendentie binnen grotere, vaak bureaucratische, organisaties bestaat om zichzelf steeds meer als doel in plaats van als middel te zien.
Voorbeeld
'Van Amazon-oprichter Jeff Bezos tot Facebookmiljardair Mark Zuckerberg en Sam Altman, de baas van het bedrijf achter ChatGPT: de mannen die de grote Amerikaanse techbedrijven runnen wacht een prominente plek bij de inauguratie van Donald Trump. Maar niemand wist zich in korte tijd zo dicht naast de nieuwbakken president te posteren als Tesla-baas Elon Musk. "Een oligarchie krijgt vorm in Amerika", zei president Joe Biden deze week in zijn afscheidsrede. "Extreme rijkdom, macht en invloed die onze democratie, onze basisrechten en vrijheden bedreigt", stelde de vertrekkend president. "We zijn al enige tijd een oligarchie", zegt hoogleraar politicologie Larry Sabato daarover. "Maar de oligarchie is rijker en machtiger dan ooit tevoren."'
Bron: NOS - 19-01-2025.
Zie ook: oligarch, corporatisme, plutocratie, grote geld, grootkapitaal, crony capitalism, corruptie, vierde macht, belangenverstrengeling, cliëntelisme, oneerlijk speelveld, schaduwelite, old boys network, superrijken, militair-industriëel complex, Rober Barons, Big Tech, deep state. Vergelijk: rechtsstaat, tegenmacht, checks and balances.
|
