Een planbatenheffing is een belasting over een forse toename in de waarde van grond als gevolg van herbestemming van die grond, zoals van bosgrond naar landbouwgrond, of van landbouwgrond naar bouwgrond. Deze waardesprongen worden planbaten genoemd.
Deze heffing op de waardestijging van grond kan speculatie met grond tegengaan en de overheid extra inkomsten opleveren om de publieke tekorten bij woningbouwprojecten terug te dringen.
Voorbeeld
- 'Door herbestemming van grond voor nieuwbouw stijgt de waarde vaak fors en ontstaan zogenoemde planbaten. Grondeigenaren of andere partijen in de keten profiteren van deze waardesprong (‘windfall gain’), waardoor het voor hen aantrekkelijk kan zijn om grondposities speculatief aan te houden, wat de nieuwbouw vertraagt. Het kabinet is bezig met de uitwerking van een mogelijke heffing over deze waardesprong, de zogeheten planbatenheffing. Die kan zulke speculatie ontmoedigen en grote prijsstijgingen van nieuwbouwgrond dempen. Daarbij kunnen gemeenten de inkomsten van de heffing inzetten voor publieke voorzieningen bij nieuwbouw (Allers et al., 2024; Rijksoverheid, 2024). Ook is het een voordeel dat hiermee de belastingdruk meer verschuift naar immobiele kapitaalgoederen, wat economisch minder verstorend is (Akgun et al., 2017; Bani et al., 2022; Boelhouwer, 2024).'
Bron: ESB.nu, Niek de Meijer & Gerbert Hebbink - 02-06-2025.
- 'De planbatenheffing is een belasting op de meerwaarde die een perceel krijgt door een wijziging van de bestemmingscategorie als gevolg van een ruimtelijk uitvoeringsplan. De wijzigingen die aanleiding kunnen geven tot een planbatenheffing zijn vastgelegd in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. Het gaat meestal over niet-bebouwbare gronden die worden herbestemd tot woongebied, gebied voor bedrijvigheid of recreatiezone. Ook bestemmingswijzigingen van bos, natuur en overig groen naar landbouw kunnen aanleiding geven tot een planbatenheffing. Nadat de initiërende overheid, dit is de bevoegde overheid die het ruimtelijk uitvoeringsplan definitief vaststelt, de nodige gegevens aan de landcommissie heeft bezorgd, maakt de landcommissie een meerwaarderapport op. Dit rapport bevat per perceel de vermoede meerwaarde en de wijze waarop deze is berekend. Op basis van deze meerwaarde wordt vervolgens door de Vlaamse Belastingdienst de planbatenheffing bepaald.'
Bron: Vlaamse Land Maatschappij, vlm.be - 2025.
Zie ook: waarde, meerwaarde, planbaten, windfall profit, belasting.
|
