Het misbruik maken van inflatiecijfers om extra winst te genereren. Bij de hoge inflatie rond de jaarwisseling van 2022/2023 zijn veel prijzen en diensten - met een verwijzing naar de inflatie - sterk verhoogd. Soms met exact het inflatiepercentage, ook als het desbetreffende product weinig met de samenstelling van de consumentenprijsindex te maken heeft. De prijzen gaan dus sneller omhoog dan de kosten, waardoor de winstmarge toeneemt.
Op grond van een door Van Dale uitgevoerde enquête is graaiflatie met grote meerderheid verkozen tot het Woord van het Jaar 2023 (in Nederland).
Inhoudelijk lijkt de term op 'sellers' inflation' (verkopersinflatie, winstinflatie, winstflatie).
Voorbeeld
- 'Het idee achter graaiflatie is niet nieuw. Abba Lerner opperde het al als ‘verkopersinflatie’ (sellers’ inflation). Het kreeg nooit veel steun in de literatuur, maar werd recent door Isabella Weber nieuw leven ingeblazen in lezingen, podcasts en een paper. Bedrijven met marktmacht zouden vaste winstpercentages willen beschermen; consumenten zouden prijsstijgingen makkelijker accepteren in tijden van inflatie; en kostenstijgingen en inflatie zouden bedrijven in staat stellen tot stilzwijgende afstemming van extra prijsopslagen – “almost like a cartel”. Er wordt enthousiast aan gerefereerd, van Rabobank tot ECB.'
Bron: ESB.nu - 23-01-2024.
- 'Van kunstmestfabrikanten die hogere gasprijzen moesten slikken tot het maken van bier, kaas en worst: overal in de voedselketen stegen afgelopen jaar de productiekosten. Toch slaagden bedrijven in de hele keten erin om hogere winstmarges te behalen dan in 2019, het jaar voordat de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne van invloed waren op de bedrijfsvoering. Vakbond FNV vraagt zich hardop af: is hier sprake van ‘graaiflatie’, waarbij bedrijven hun prijzen sneller omhoog gooien dan dat de kosten stijgen?'
Bron: NRC - 19-04-2023.
- 'Een vriend kreeg onlangs een onaangename verrassing: de huur van zijn bedrijfsmagazijn ging met 14,5% omhoog. Tja, standaard inflatiecorrectie, zei de verhuurder en wees op de indexatiebepaling in het huurcontract. Of is dit een gevalletje greedflation, graaiflatie? Het lijkt me namelijk sterk dat de kosten van de verhuurder ook precies met 14,5% zijn gestegen. Inflatie is immers een gemiddelde: geen standaardgetal dat voor alles en iedereen geldt. En de energiekosten - nogal bepalend voor die inflatie - zijn in dit geval niet eens bij de huur inbegrepen. De verhuurder lijkt hier zijn marktmacht te misbruiken om de winstmarges op te krikken.'
FD, column Anna Dijkman - 16-02-2023.
Engels: greedflation.
Zie ook: inflatie, kosteninflatie, consumentenprijsindex, marktmacht, marktmisbruik, sellers' inflation, woekerprijs, beknibbelflatie. Vergelijk: vergeldingsinflatie, sellers' inflation, gasflatie. Tegenovergesteld: plaatsflatie.
|
