Veel opkomende economieën krijgen te maken met de zogenoemde middeninkomensval. Dit betekent dat de economische groei sterk terugvalt wanneer het welvaartsniveau (meestal gemeten aan de hand van het bruto nationaal product) per hoofd van de bevolking ('per capita') een bepaalde drempelwaarde heeft bereikt.
Vaak laten ontwikkelingslanden eerst een sterke economische groei zien. Ze hebben een grote, gemiddeld jonge bevolking en daardoor een groot reservoir aan goedkope arbeidskrachten; het zijn dan nog lagelonenlanden. Door die goedkope arbeid, industrialisatie en het doorvoeren van structurele hervormingen, weten ze vaak aanzienlijke vooruitgang te boeken bij het terugdringen van extreme armoede. De middenklasse groeit en de koopkracht neemt toe. Maar vervolgens blijkt het moeilijk om de volgende stap te maken, van een land met een middeninkomen per capita naar een ontwikkelde economie met hogere inkomens per hoofd van de bevolking. Op een zeker moment vlakt de economische groei af. Het overschot aan arbeidskrachten en de natuurlijke bevolkingsgroei nemen af (de gemiddelde leeftijd stijgt). De inkomens zijn gestegen en het concurrentievoordeel wordt allengs minder.
Om de economische groei en de concurrentiekracht op peil te houden, is een overgang naar een hogere arbeidsproductiviteit noodzakelijk, er moet meer toegevoegde waarde worden geleverd. Dat kan niet meer met goedkope arbeidskrachten, meer land, kapitaal of het imiteren van producten (de input stokt), maar alleen door een technologische 'upgrade' en door innovatie (hogere output nodig). Dat vereist onder meer stevige instituties, creativiteit, en voldoende sociaal kapitaal.
Voorbeeld
- 'Het land [Vietnam, red.] wil voorkomen dat ze net als Thailand en de Filippijnen in een middle-income trap belanden. Deze sprong voorwaarts moet nu gebeuren: over vijftien tot twintig jaar heeft Vietnam te maken met een vergrijzende samenleving. Het motto: get rich before getting old. Het land heeft sinds de jaren negentig een groei doorgemaakt van een van de armste landen ter wereld naar een ‘laag middeninkomen’-land en is volgens de Wereldbank een van de meest dynamische opkomende economieën in de wereld. Sinds 2000 groeit de Vietnamese economie met gemiddeld 6,2% per jaar. Daarmee is het een van de snelst groeiende economieën ter wereld.'
Bron: FD - 15-03-2024.
- 'De ondergang van de VS wordt al jaren voorspeld, maar dit land heeft vaak veerkracht getoond. Met name de energie-onafhankelijkheid zou kunnen zorgen voor hernieuwde groei. Aan de andere kant verloopt de opkomst van China wellicht niet als verwacht. Wanneer het niet lukt de stap naar een ontwikkelde economie te maken, kan het land vast blijven zitten in een middeninkomensval. Stagnerende groei kan de opkomst van China remmen. Maar als China zich weet te ontwikkelen als een wereldmacht, ontstaat er wellicht weer een bipolaire wereld met de VS.'
Bron: economie.rabobank.com - 31-03-2016.
Engels: middle-income trap (MIT), middle-income dilemma.
Zie ook: welvaart, middeninkomen, innovatie, onderzoek & ontwikkeling, infrastructuur, sociaal kapitaal, totale factorproductiviteit.
 Tip anderen
|
