De centrale banken hebben geen directe invloed op de prijzen van goederen en diensten (en dus de inflatie); deze worden namelijk bepaald door vraag en aanbod.
Wel hebben de centrale banken het zogenaamde 'rentewapen'. Door het verhogen of verlagen van de rente kan vraag en aanbod - en dus de inflatie - indirect beïnvloed worden.
- Renteverhoging (Engels: interest rate hike, rate hike) - Een hogere rente betekent dat het voor iedereen - gezinnen en ondernemingen - duurder wordt om geld te lenen. Sommigen zullen dan afzien van geld lenen, de kredietverlening aan bedrijven en huishoudens neemt af. Ook wordt sparen aantrekkelijker. Er zal minder geld wordt besteed, de economie komt in een lagere versnelling terecht, met als gevolg dat de prijzen minder hard zullen stijgen (de inflatie daalt). Een hoge rente kan echter een munt (valuta) weer aantrekkelijker maken voor buitenlandse investeerders.
- Renteverlaging - Een renteverlaging zal het voor consumenten en bedrijven aantrekkelijker maken om geld te lenen, waarvoor vervolgens weer producten en diensten worden gekocht (dus: bestedingen te financieren met geleend geld); door hogere bestedingen zal de inflatie juist aangewakkerd worden.
De rente wordt ook wel eens omschreven als het 'gas- en rempedaal' van de economie. Rentewijzigingen worden nauwlettend gevolgd door beleggers en andere marktpartijen.
Voorbeeld
'De Amsterdamse beurs vertoonde maandagmiddag een fors herstel na de paniekgolf tijdens de ochtenduren. De renteverlagingen van de diverse centrale banken zorgde voor enige opluchting bij beleggers. Met name de zwaargetroffen financiële waarden leefden sterk op.'
Bron: DFT.nl - 08-10-2008.
Bij renteverhogingen of -verlagingen gaat het doorgaans om kleine rentewijzigingen. Soms echter gaat het om grotere of zelfs vrij extreme renteveranderingen, zoals onderstaande voorbeelden laten zien:
Voorbeeld
- 'Rusland heeft de belangrijkste rentetarieven dinsdag met 1 procentpunt verhoogd naar 12 procent. Volgens de Russische centrale bank is de ingreep nodig om een vlucht van kapitaal uit Rusland tegen te gaan en de inflatie te bestrijden.'
Bron: DFT.nl - 11-11-2008.
- 'Crisis-hit Iceland's central bank upped interest rates by a massive 6 percentage points to 18 percent on Tuesday, just two weeks after it had eased policy to soften the impact of the country's financial meltdown.
The move, which one economist called extreme, was the latest move by authorities to prop up the country's frozen currency and markets, offering investors a high return for putting money back into the North Atlantic island's crippled financial system.'
Bron: NYTimes.com - 28-10-2008.
In Europees verband wordt de prijsstabiliteit bewaakt en bevorderd door de Europese Centrale Bank samen met de centrale banken van de eurolanden (die samen het Eurosysteem vormen).
Zie ook: rente, rentecurve, centrale bank, monetair beleid, rentebeleid, beleidsrente, richtrente, rentebesluit, rentevrees, rentespook, renterem, rentesprong, rate hike, Volcker Shock, geldmarkt, EONIA, EURIBOR, EURIBOR-tarieven, Fed-funds, negatieve rentevoet, zero interest rate policy, zero bound, verruiming van de geldmarkt, discontopolitiek, accommoderend monetair beleid, renteknip, stimuleren van de economie, oververhitting (van de economie), zachte landing (van de economie), inflatie, prijsstabiliteit, Taylor-rule, ahead of the curve.
|
