De term knechtjeskapitalisme is een verwijzing naar het Amerika van president Trump (in zijn tweede termijn, 2025-2029), waarin ondernemers - zelfs superrijke zakenlieden als de tech-miljardairs (Bezos, Zuckerberg, etcetera) - Trumps bevelen moeten uitvoeren om in de gunst van de president te blijven en te kunnen blijven functioneren, en bovendien moeten 'dealen' met grote onzekerheid als gevolg van de wispelturigheid en machtswellust van de president.
Term gemunt door FD-columnist Milou Brand (FD, 7 mei 2025). Ze legt in haar column uit dat het knechtjeskapitalisme anders is dan het klassieke crony capitalism (vriendjeskapitalisme), waarin oligarchen de president kunnen omkopen in ruil voor privileges.
Voorbeeld
'Wanneer mensen waarschuwen voor oligarchie, denken ze meestal aan het Rusland van Poetin: rijke zakenlieden - de oligarchen - die de president omkopen en in ruil daarvoor economische privileges krijgen. Het klassieke crony capitalism: vriendjeskapitalisme. Maar wat we nu in Amerika zien is anders. Het is niet Trump die omgekocht wordt door rijke zakenlui, het zijn de rijke zakenlui die Trumps bevelen moeten uitvoeren om in de gratie te blijven. Noem het knechtjeskapitalisme. Ondernemende rijkelui schuiven dus geen geld in het laatje van de leider voor voordeeltjes, maar moeten zien te navigeren in een landschap waar de presidentiële gunst op elk moment kan verdampen. In de Russische oligarchie koop je macht, in het nieuwe Amerikaanse model heb je nooit de zekerheid dat je investering loont en is er een sterke afhankelijkheid.'
Bron: FD - 07-05-2025.
Zie ook: kapitalisme, Trumponomics, cliëntelisme. Vergelijk: crony capitalism, oligarchie, afperseconomie, soft power.
|
